Jamea Al-Zaytuna – A Pillar of Islamic Learning and Fatemi Heritage
Jamea Al-Zaytuna Masjid – A Historic Center of Islamic Learning and Worship in Tunis
Jamea Al-Zaytuna
Introduction
Jamea Al Zaytuna ek Famous Jamea ma si ek che. Aa Masjid Tunisia ma che. Aa Masjid Islamic history ni oldest masjid ma si ek che. Aa Masjid Ubayyd Ul Bin Habhab ye 114h(732Ad) ma banavi che. Te baad 9th Century ma Abu Ibrahim Ahmed Bin Mohammed ye vapas ehni nawi tameer kidi.
Aa Masjid nu Al Zaytuna che, Zaytuna ni maana Olives thai che. Tunis na bilaad ma zaitun ni kheeti thai che ane Khaas aa bilad ma ghana Zaitun na jhaad che. Em zikr aave che ke Aa Masjid ni jagah ma Pehla Zaitun na jhaad hata ane Pehla aa Masjid na Sehen ma Zaitun nu jhaad hatu ye sabab aa Masjid nu Jamea Al Zaytuna rakhva ma aayu.
Historical Background
Ubayyd Ul Bin Habhab, Umayyad Khilafat na vaqt ma Kairouan,Ifriqiya na Waali (Governor) tha. Aeye aa Masjid ni Tameer kidi. Te baad Abbasid Khilafat na zamana ma Aghalbid je Ifriqiya ma Abbasi Khalifa ni taraf si huqum karta hata. Ehma si ek badsha Abu Ibrahim Ahmed ye 9th Century Ad ma aa masjid vapas navi tameer kidi.
11th Imam Maulana Abdullah al-Mahdi Billah (AS) ye Magrib (Tunisia) na bilaad si Zuhoor farmayu ane Al Mahdiyah Shehar aapiye Vasayu ane aapnu Capital banayu. Te baad aapna farzand 12th Maulana Mohammed al-Qaim (AS) bhi Al Mahdiyah (Tunisia) ma tashreef farmavta ane aapna Farzand 13th Imam Maulana Ismail al-Mansoor (AS) ye Al Mansooriyah (Tunisia) shehar vasayu. Aapna 14th Imam Maulana Moiz Billah (AS) ye Misr fateh farmayu ane Misr ma Al Moeaztul Qahera (Cairo) shehar vasayu. Fatemi Imam as ni Tunisia ma Huqumat na darmiyan ane Misr ma bhi thoda arsa na huqumat na darmiyan Aa Masjid ma Imam as na naam na Khutba parhata hata. Em zikr bhi aave che ke Imam as pote bhi aapiye aa Masjid ma Namaz parhavi che. Ye vaste aa Masjid Fatemi Jamea ma shamil che.
Architectural Details
- Mihrab: Jamea na Mihrab tehrir si zahir thai che. Aa Mihrab 250H ma Abbasi Khilafat na zamana ma Banu che. Ye vaqt ma Jamea na bhar Sehen ma Al Jazaeaz ane Qadim Mihrab na upar Jadeed Mihrab banava ma aayu che. Mihrab ni Wall upar Soona (Gold) si Jadeli takhti che jena andar Kalemaat Shahdat likheli che. Aa Masjid na Mihrab biji Masajid karta Wide che. Km ke aa masjid ma huqumat na khaas loko namaz parhvata hata. Aa Masjid na Mihrab na Inspiration Misr ni Fatemi Jamea na Mihrab ma bhi nazar aave che.Mihrab ma Kaala rang na Khubsurat pathar bhi che. Jene Byzantine badsha ye hasil karvani ghani koshish kidi lekin ye Na Qamyab thayo.
Marble plaque in the mihrab, with Arabic inscription
- Monastic Fortress: Aa Jamea na Qadeem hissa ma Monastic Fortress che. Je ibadat ane Jihad banne nu markaz che. Aa Fortress na zariya si dariya na kinara na hissa ane Masjid na qareeb na hissa ni hifazat thati hati. Aaje bhi aa Fortress ane ehna Minara Mojud che.
- Minara: Magrib na bilaad ma Khaas Tunisia ni Masjid na Minara Numaya che (Unique che). Yaha akhsaar sagla Minara Cuboid shape ma bana huva che. Bija sagla bilaad ma Minara Square ya Rectangular shape na bana hoi che. Em zikr aave che aa Misal na Minara pehli vaar aaj Jamea ma bana hoi.
Minara's view with Sehen
- Mimbar: Aa Jamea nu Asaal Mimbar aaj lag mojud che. Aa Mimber ne Saag(teak) wood si banava ma aayu che. Aa Mimbar na andar shaandar Cravings krva ma aavi che. Aa Mimbar na pachal darwaza che and ek room che. Jivare aa Mimbar ni zarurat nohti thati to ehne pachal dhaako (Push) lagavi ne Room ma muki devama aavta hata.
- Darwaza:Aa Masjid ma dushmano na hamlao nu hamesha khauf rehtu hatu ye vaste Jamea ma ek Secret Entrance banava ma aayu hatu jene sagla istemaal karta hata lekin Fatemi Imam as na zamana amaan ane Insaaf qaim thu ye vaste aa darwaza band kri ne Main Entrance nuj Istemal thatu. Aa Masjid na 7 darwaza 7 janib ma mojud che. Ehma si ek darwaza nu Bab uz Shifa che. Aa darwaza na baju ma Sunheri khatt ma Masjid na waqf ni maana likhi che.
- Dome: Aa Jamea na Bab E Raeesi (Darwaza nu naam che) ehna upar ek shaandar Dome che, je 14th Imam Moiz as na zamana ma 381H ma banava ma aayu hatu. Ulama ane sagla Architects em kahe che ke "Aa Dome ghana Khubsurat ane Shandar che. Aa Tunis na tame Domes karta Alaa che." Ye loko em bhi kahe che ke "Aa dome na sabab Magrib ane Mashriq (Misr) na Architecture nu taseer thayu. Aa Dome ma Imam Moiz as nu naam bhi likhu huvu hatu. 1437H na Houston Ashara Mubaraka ni tazyeen aa Dome si inspire thai ne banava ma aavi hati.
- Pillars: Aa Jamea na Pillars ma alag alag style mojud che. Romani, Aghlabidi, Fatemi ni misal ni design mojud che.
- Sehen: Aa Jamea na sehen ma Bir ane Majeel (Sun Dial) mojud che.
Sundial and wells in the Sehen
Surrounding Areas
Aa Masjid na Surrounding ma bazaar che. Ye zamana masjid na qareeb bazar hata taaqe Masjid ma aavnar loko ne zarurat nu saman bhi waha mili jai ane Masjid na zarurat nu saman bhi mili jai, ye vaste aas paas ma Candles, Attar, Kitabo ane Hathyaro nu bazar thu.
Aaje aa jagah ne Medina si olkhava ma aave che.
Syedna Mohammed Burhanuddin R.a Ni Zikr
Aap Maula r.a aapni tunisia ni safar mubarak na darmiyan 12 Safar Ul Muzzafar 1389H ma aa Jamea ne dekhva vaste padhara. Aap Maula r.a ye dome par bhi nazar farmavi ane taqrebeen 1 kalak yaha muqam rahyu ane aap Maula R.a ya aa Jamea ma Magrib Isha ni namaz imamat si parhavi.
Read More Blogs On:
- Maulana Abdullah al-Mahdi Billah (AS) – 11th Imam
- Maulana Mohammed al-Qaim (AS) – 12th Imam
- Maulana Ismail al-Mansoor (AS) – 13th Imam
- Maulana Moiz Billah (AS) - 14th Imam
Disclaimer
This blog has been written based on the author’s thorough research and verified quotes available from reliable online sources. It is intended solely for educational and informative purposes. The content is respectful, harmless, and not meant to offend, harm, or mislead anyone.
.webp)
.webp)

.jpg)



